Cultuur en gewoonten

INDONESIË

KENNISMAKING
Een Indonesische zakendelegatie manifesteert zich doorgaans met een formele introductie waarbij een lichte buiging wordt gemaakt of handen zacht worden geschud en veel wordt geglimlacht. De handdruk is uiting van vriendelijkheid en duurt voor westerse maatstaven betrekkelijk lang, ca. 10-14 sec. Degenen die de hoogste positie innemen binnen een bedrijf worden het eerst geïntroduceerd. Indonesische achternamen zijn over het algemeen lang. Hoe langer de naam, hoe hoger de status van een familie is. Achternamen worden als heilig beschouwd, zij worden gezien als de zaden voor fortuin en macht. Het is 'not done' om te grinniken of grappen te maken over iemands achternaam, ook al klinkt deze ongewoon.
Om te onthouden: volgens traditioneel Indonesisch gebruik gaan mannen vóór vrouwen een deur door.
Maak geen zakelijke afspraken in de maanden juli en augustus.

Veel Indonesiërs zijn dan met vakantie. Maak ook geen afspraken met Indonesische moslims in de maand van de Ramadan (deze valt meestal tussen januari en maart).
KADO'S
Het uitwisselen van cadeaus vormt een belangrijk aspect van de Indonesische cultuur, met name in de privé-sfeer. In zakelijk verkeer zijn cadeaus minder gebruikelijk, wel complimenten waaruit waardering blijkt. Cadeaus die door het eigen bedrijf zijn uitgegeven zoals sweatshirts, spijkerbroeken, T-shirts en souvenirs van stad of dorp worden zeer op prijs gesteld. Een gegeven cadeau mag nooit worden geweigerd, want een weigering wordt als een belediging opgevat.
Wanneer u als westerling in schoenen handelt combineer dan niet op enigerlei wijze in een cadeau schoeisel met een afbeelding van de Indonesische vlag. Beide mogen niet met elkaar in verband worden gebracht.
Geef in verband met religieuze voorschriften geen geschenken van runderleer aan Indonesische Hindoes.
COMMUNICEREN
Toon nooit kwaadheid in het bijzijn van een Indonesische zakendelegatie. Op deze wijze verliest u hun respect. Ga ook nooit met de handen in de zij staan. In Indonesië wordt dit gezien als een symbool voor kwaadheid. Hetzelfde geldt voor het met de armen over elkaar staan.
Uitspraken als "laten we het gewoon zakelijk houden en niet persoonlijk worden" zijn bij Indonesiërs aan het verkeerde adres.
GEWOONTEN
Door Moslim en Hindoe invloeden wordt de linkerhand gezien als onrein. In contact met een Indonesiër niets pakken of aanpakken, mensen of eten aanraken.
Lege glazen op tafel nodigen uit om gevuld te worden. Wanneer een Indonesier langere tijd een halfvol glas onaangeroerd laat staan is dat een teken niet meer bij te vullen. Dit geldt ook voor het nuttigen van voedsel. Indonesiërs zullen niet openlijk iets afslaan wanneer zij iets krijgen aangeboden. Een zekere mate van alertheid van de gastheer of gastvrouw is dus gewenst.
Ga nooit zo met uw benen over elkaar zitten zodat voetzolen te zien zijn. Voeten zijn het laagste wat er is.
AAN TAFEL
Iedereen die weleens in Indonesië is geweest weet dat een dergelijk bezoek vooral ook een culinaire ervaring is. Zakelijke onderhandelingen vinden doorgaans vroeg op de ochtend plaats tijdens het ontbijt (tussen 06:30-08:00 uur). Een diner wordt echter gezien als een 'socializing moment', waarop relaties verder kunnen worden uitgebouwd. Een 'power lunch' zoals in Nederland, kennen Indonesiërs doorgaans niet. Met een koffietafel doet u ze geen plezier.
Kies voor een uitgebreid diner iets in een officiële gelegenheid als een hotel of restaurant. Ook geldt voor de Indonesische cultuur dat er overvloediger wordt gegeten dan wij ons maar kunnen bedenken. Wees dus royaal. Geen varkensvlees en drank serveren aan Indonesische Moslims.Lopend eten op straat is uit den boze.
PRATEN OVER . . . .
Indonesiërs zijn gezellige mensen: informele gesprekken zijn meer regel dan uitzondering. Het eten wordt vaak gezien als een persoonlijke activiteit. Er wordt dan ook tijdens de hoofdmaaltijd weinig geconverseerd. Het samen eten en het samenzijn speelt een belangrijke rol in Indonesië, ook zonder dat er een verbale interactie plaatsvindt.
Te vermijden onderwerpen: binnenlandse Indonesische politiek, het koloniale verleden, ontwikkelingshulp, socialisme en de mensenrechten.
GEDANE ZAKEN
Vruchtbare onderhandelingen worden feestelijk gevierd. Eveneens als bij andere Aziatische zakendelegaties die Nederland bezoeken stelt men een diner in een goed Indonesisch restaurant zeer op prijs. Vooral wanneer alle Indonesische rituelen rond het tafelen in acht worden genomen en er echte muziek is.

SAUDI ARABIË

KENNISMAKING

Reken er niet op dat de Saudi punctueel is, maar zorg zelf op tijd te zijn. Voor Arabieren kan het gewoon zijn een ander te laten wachten. Eén afspraak per dag, 's ochtends, is het beste.Het zakenleven is een mannenwereld. Ga ervan uit dat uw partner een hoge status heeft. Als gastheer/vrouw stelt u iedereen voor met titel (sjeik, doctor- en achternaam). Men geeft elkaar een hand. Na begroeting wijst u iedereen een zitplaats aan, met de belangrijkste persoon aan uw rechterhand. Het gesprek begint eerst met algemene beleefdheden: formaliteit, afstand en respect zijn geboden.Visitekaartjes - tweetalig Engels/Arabisch - worden uitgewisseld, met Arabische tekst aan de bovenzijde gepresenteerd. Op vrijdag (gewijde dag) worden geen zaken gedaan.

KADO'S

Het uitwisselen van geschenken, ook aan familieleden van zakenpartners, wordt zeer gewaardeerd. Saudi's zijn gesteld op modieuze goederen, luxe consumptiegoederen, juwelen en voorwerpen die aanzien en welstand uitstralen (letterlijk schitteren). Ook houdt men van literatuur.Geef geen alcohol of eau-de-cologne.Saudi's houden ervan gefotografeerd te worden.

COMMUNICEREN

Voor Saudi's geldt eerder 'business is personal' dan 'business is business'. Een ontspannen sfeer werkt het beste, haast uzelf of uw partner niet. Kunnen zwijgen hoort erbij.Oogcontact betekent vertrouwen, maar wegkijken om na te denken vat men op als oneerbiedigheid. Handcontact wordt positief ervaren en men spreekt op minder grote afstand dan westerlingen gewend zijn. Een correcte zithouding is belangrijk, zolen van schoenen mogen nooit zichtbaar zijn. Vrouwen dienen correct gekleed (geen broek, geen korte rok) te zijn.Uit beleefdheid zeggen Saudi's nooit direct nee.'Ja' betekent misschien.

GEWOONTEN

Saudi's houden van uitmuntende service, cadeaus en kleine attenties. Men verwacht door de gastheer onthaald en vermaakt te worden. Verse bloemen op de hotelkamer worden zeer gewaardeerd.Naar iets wijzen is onbeleefd. De linkerhand beschouwt men als onrein, ook in gebaren. Een duimgebaar is aanstootgevend. In het algemeen is eerbiedig gedrag vereist.Iets van een ander bewonderen zou een uiting van begeerte zijn: zo informeert men niet naar iemands echtgenote. Familie eer is zeer belangrijk.

AAN TAFEL

Gastvrijheid is een deugd, men is erg gesteld op gezelligheid en hartelijkheid. Men wil met de gast (heer) samen eten, drinken en uitgaan: neem tijd voor uw Saudische gasten.Houdt er rekening mee dat in Saudi-Arabië alcohol en varkensvlees streng verboden zijn. De meer westers georiënteerde Saudi kan daarin vrijer zijn, ook kan men zich in het westen anders gedragen dan in eigen land.Het is beleefd om niet alles te eten wat geserveerd wordt. Eet daarom eventueel langzaam. Men eet met de rechterhand.

PRATEN OVER . . . .

Houdt het gesprek algemeen en los, informeer niet direct naar iets. Vermijdt onderwerpen als Israël en andere politiek gevoelige onderwerpen, olieprijzen, religie, rechtspraak, alcohol, nicotine en vertier. Bemoeienis en 'beter weten' is uit den boze.Naar de familie in zijn geheel kan men informeren, naar echtgenotes en dochters niet. De verschijning vrouw in het openbaar beschouwt men als een uitwas van de moderne samenleving. Saudi's zijn wel goed op de hoogte hoe de 'verhoudingen' liggen in het westen.

GEDANE ZAKEN

Het publieke en zeker het zakelijke leven is het domein van mannen. Het vieren van vruchtbare onderhandelingen is traditioneel een zaak van mannen onder elkaar, gevierd met een uitgebreid diner en uitgaan.Een dienst blijft nooit onopgemerkt en zal gevolgd worden door een wederdienst. Saudi's wensen als eregast behandeld te worden. Wie met een Saudi zaken doet wordt een vriend en daarmee ook een familievriend. Men gaat uit van wederzijds respect en trouw. Onderhoudt het persoonlijk contact.